OPEN MONUMENTENDAG
Van Florence Hanselaar
Onderstaand de tekst die ik graag persoonlijk had uitgesproken tijdens de Nieuwjaarsborrel van de BBMO op vrijdag 15 januari j.l. maar helaas moest ik door griep verstek laten gaan.
Voor het geval u meer informatie wenst of vragen heeft geef ik hierbij mijn adresgegevens:
.Florence Hanselaar, coördinator Open Monumentendag UtrechtHooghiemstraplein 1023514 AX Utrechtt. 030-2769174e. OMD@xs4all.nl
Open Monumentendag Utrecht 2010
Het nationale thema van de Open Monumentendag is "De smaak van de 19e eeuw".
Utrecht volgt vaak dit landelijke thema en in een eerste brainstorm met onze werkgroep kwam al snel de Maliebaan in beeld als belangrijke 19e eeuwse uitbreiding van de stad (bouw van herenhuizen vanaf 1860). Het leek ons een aardig plan om dit nader te bezien.
Vaak ligt de focus op openstellingen van monumenten in de binnenstad maar dit keer zouden we deze graag willen verleggen naar de Maliebaan. Temeer omdat er tot nu toe niet of nauwelijks panden aan de Maliebaan zijn opengesteld en dit voor het publiek erg aantrekkelijk zal zijn.
Momenteel wordt door werkgroeplid en kunsthistorica Mascha van Damme hard gewerkt aan een inventarisatie van panden die wij graag voor openstelling willen benaderen. Het is op dit moment dan ook nog niet bekend om welke Maliebaanpanden het gaat maar omdat ik weet dat er nogal wat angst en weerstand onder eigenaren bestaat wanneer een dergelijk verzoek komt is het plezierig dat ik nu de gelegenheid krijg om kort iets te vertellen over de organisatie van deze dag en specifiek wat dit voor de deelnemende panden betekent.
De Open Monumentendag vindt altijd plaats in het tweede weekend van september. In Utrecht wordt de dag alleen op zaterdag georganiseerd en dit jaar is dat zaterdag 11 september. We mogen jaarlijks rekenen op zo'n 10 à 15.000 bezoekers.
Er komen verschillende doelgroepen op af: gezinnen met jonge kinderen, jonge stellen zonder kinderen, studenten, veertigers en senioren. De laatste groep vormt de meerderheid van het bezoekerspubliek, de minderheid wordt gevormd door jongeren.
Het Open Monumentendag publiek is een heel plezierig publiek en zeer geinteresseerd.
Over het algemeen ervaart de bezoeker het als heel bijzonder dat er een kijkje genomen mag worden in een monument.
De Open Monumentendag in Utrecht wordt georganiseerd door de werkgroep Open Monumentendag, die weer onderdeel uitmaakt van de STABU, Stichting Archeologie en Bouwhistorie van de stad Utrecht. In de werkgroep zijn verschillende organisaties vertegenwoordigd zoals Rondom en sector Monumenten van de gemeente. De voorzitter is oud-wethouder Rene Verhuist.
In maart wordt meestal de lijst met panden die wij voor openstelling willen benaderen vastgesteld.
Dan volgt in eerste instantie een schriftelijk verzoek en telefonisch contact.
Wij vragen hierin naar een geheel of gedeeltelijk openstelling van het pand. Vaak is alleen een monumentale hal of gang met uitzicht op de tuin voor veel bezoekers al de moeite waard. Een bijzonder vertrek kan bijvoorbeeld ook bekeken worden vanuit de gang met een rood-wit lint voor de ingang.
Uitgangspunt is dat het voor de eigenaar overzichtelijk moet blijven. Daarnaast vragen wij de eigenaar of beheerder rondleidingen te verzorgen of kort een toelichting te willen geven. Dat wordt door de bezoekers enorm op prijs gesteld. Wij zijn graag behulpzaam bij het aanleveren van de juiste historische informatie. Deze informatie kan dan op de dag zelf in de vorm van een hand-out uitgereikt worden.
Wij zijn ons er absoluut van bewust dat het nogal wat vergt van de eigenaar om medewerking te verlenen - toegang verlenen tot het privé-terrein enz. en daarnaast zijn meeste eigenaren/bewoners aan het eind van de dag doodmoe van het vele praten- maar daar staat een hele grote groep van zeer enthousiaste en dankbare bezoekers tegenover. Wanneer de eigenaar behoefte heeft aan extra assistentie dan kan via de organisatie een vrijwilliger worden ingezet.
Ongeveer eind mei moet duidelijk zijn welke panden bereid zijn de deuren te openen. Daarna gaan wij aan de slag met het samenstellen van Open Monumentendagkrant en de website. Van ieder opengesteld monument wordt een korte omschrijving gegeven - op de website met bijbehorende foto.
Meestal worden twee wandelroutes uitgezet met aan deze routes zoveel mogelijk opengestelde monumenten. Onze ervaring is dat monumenten die op de route liggen vaak ook de meeste bezoekers krijgen, gemiddeld zo tussen de 250-500 bezoekers per pand verspreid over de hele dag (10.00-17.00 uur), maar het kunnen er ook meer zijn. Is ook altijd erg afhankelijk van het weer.
Daarnaast wordt een uitgebreid cultureel programma geboden zoals muziekoptredens door professionele musici. Een ander idee is om die dag een paardentram over de Maliebaan te laten rijden. Plannen te over maar dat gaat voor vanavond te ver.
Ik hoop dat ik u een idee heb kunnen geven over de organisatie van de dag en hoop van harte dat mocht u een verzoek ontvangen, u openstelling van uw pand in overweging wilt nemen. Een eerste verzoek hebben wij al gericht aan Het Oranjefonds en daar is niet afwijzend op gereageerd.
Wij hopen dat er nog vele positieve reacties zullen volgen
